Dyrektywa Omnibus weszła w życie w styczniu 2020. Od tego czasu państwa należące do Unii Europejskiej miały czas na to, by dostosować swoje przepisy do unijnych. Implementacja dyrektywy miała mieć miejsce w maju 2022. Nowe przepisy nie zostały jednak jeszcze uchwalone, ale w Sejmie procedowana jest już ustawa implementującą dyrektywę. Nowe przepisy wzmacniają ochronę konsumentów przed nieuczciwymi praktykami sprzedawców. Nowe regulacje chronią też przedsiębiorców przed agresywnymi, niezgodnymi z prawem praktykami stosowanymi przez konkurencję. O tym, co tak naprawdę zmieniła dyrektywa Omnibus w biznesie i kluczowych kwestiach dla branży tapicerskiej z radcą prawnym Pawłem Głąbem rozmawia Michaela Fuchs.
Michaela Fuchs: Czy w Polsce udało się już zaimplementować dyrektywę Omnibus? Jak wypadamy na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej?
Paweł Głąb: Niestety jeszcze nie. Co prawda dyrektywa jako termin implementacji nowych przepisów wskazywała 28 maja 2022 r., ale do dzisiaj tych nowych przepisów nie udało się jeszcze wdrożyć. Na chwilę obecną projekt ustawy implementującej dyrektywę Omnibus tak naprawdę dopiero trafił do Sejmu. W tym miejscu chciałbym też wspomnieć, że Omnibus to nie jedyna dyrektywa, którą wdrażamy ze sporym opóźnienie. Na podobnym etapie jest implementacja dyrektyw cyfrowej i towarowej, a one obowiązywać miały już od 1 stycznia 2022 r. Wspominam o tym dlatego, że wszystkie te trzy dyrektywy tj. Omnibus, towarowa i cyfrowa, regulują podobne kwestie i ich implementacja w Polsce odbywa się poprzez zmiany przede wszystkim w ustawie o prawach konsumenta. Jeżeli chodzi o tempo wprowadzenia nowych przepisów, to na tle pozostałych państw UE wypada raczej średnio. Nowe przepisy obowiązują już w co najmniej kilku krajach europejskich.
M.F.: Jak dyrektywa Omnibus zmienia oblicze polskiego biznesu? Jakie nakłada obowiązki na przedsiębiorców i jakie przywileje daje konsumentom?
P.G.: Jak wspomniałem wcześniej, implementacja dyrektywy Omnibus odbywa się głównie poprzez zmiany w ustawie o prawach konsumenta. I taki też jest podstawowy cel nowych przepisów, czyli unowocześnienie i wzmocnienie przepisów dotyczących ochrony konsumenckiej. Dynamiczny rozwój handlu elektronicznego spowodował konieczność wdrożenia na rynku unijnym jednolitych przepisów, które zapewnią konsumentom silniejszą ochronę, a przede wszystkim zagwarantują konieczność przekazywania konsumentom szeregu informacji, pozwalających im lepiej odnaleźć się w trakcie zakupów, głównie internetowych, ale nie tylko.
M.F.: Dyrektywa Omnibus dotyczy prawie wszystkich gałęzi gospodarki, również branży tapicerskiej. O czym powinni pamiętać tapicerzy, producenci mebli tapicerowanych oraz hurtownie tapicerskie? Czy przedsiębiorcy należący do tych grup powinni wdrożyć w swoich firmach nowe regulacje?
P.G.: Dyrektywa Omnibus w przeważającej części dotyczy kwestii związanych z szeroko pojętym handlem elektronicznym, w tym w szczególności funkcjonowania internetowych platform handlowych i nałożonych na dostawców tego rodzaju platform obowiązków informacyjnych. W ramach zmian wynikających z dyrektyw cyfrowej, towarowej i Omnibus jest też jednak szereg zmian, które dotyczą w zasadzie wszystkich przedsiębiorców. Dotyczą one m.in. zmian w przepisach dotyczących rozpoznawania reklamacji konsumenckich, nowych zasad informowania o obniżkach cen, czy też prezentowania opinii konsumenckich.
M.F.: W jakim stopniu branża tapicerska potrzebuje edukacji z zakresu dyrektywy Omnibus? Czy jest w stanie we własnym zakresie dostosować się do nowych przepisów, czy powinna raczej skorzystać z pomocy specjalistów?
P.G.: Ogólnie w przypadku wprowadzania nowych przepisów coraz częściej bywa tak, że kompleksowe przygotowanie swojego biznesu na zmienione regulacje prawne wymaga współpracy specjalistów z różnych branż. Podobnie jest z Omnibusem, ponieważ zmiany są wielopoziomowe. Po pierwsze mogą dotyczyć regulaminów sklepów internetowych i konieczności zaangażowania prawnika w celu wprowadzenia zmian, po drugie zawartości strony internetowej, wyświetlania wyników wyszukiwania, wyświetlania opinii, zawartości formularzy rejestracyjnych, czyli pracy programisty, a finalnie również nowych zasad prowadzenia kampanii reklamowych, związanych głównie z obniżkami cen, czyli pracy marketingowca. Jestem daleki jednak od stwierdzenia, że są to jakieś zmiany rewolucyjne, z pewnością jednak wymagają zweryfikowania co najmniej kilku obszarów prowadzonej działalności w kontekście zgodności z nowymi przepisami.
M.F.: Czy hurtownie tapicerskie, producenci mebli tapicerowanych oraz tapicerzy sprzedający swoje produkty w sklepie internetowym, na platformie sprzedażowej Allegro bądź Amazon lub w mediach społecznościowych muszą wprowadzić jakieś zmiany, jeśli chodzi o informacje dostępne na koncie, profilu bądź w witrynie e-sklepu?
P.G.: Jeżeli chodzi o właścicieli sklepów internetowych, to tych zmian z pewnością jest sporo i wynikają nie tylko z dyrektywy Omnibus, ale również dyrektywy cyfrowej i towarowej. Przede wszystkim zmiany będą wymagały aktualizacji regulaminu sklepu internetowego w zakresie reklamacji, odświeżenia będą wymagały również procedury reklamacyjne. Ponadto zwrócić należy uwagę na opinie wyświetlane np. przy produktach, jak również na wprowadzone obniżki cen. Zgodnie z nowymi przepisami obok obniżonej ceny konieczne jest wskazanie najniższej ceny z ostatnich 30 dni. Nie wystarczy, więc już przekreślenie „starej” ceny i podanie nowej, obniżonej. W zakresie natomiast opinii konieczne jest poinformowanie, czy i w jaki sposób przedsiębiorca weryfikuje, że opinie pochodzą od osób, które faktycznie kupiły dany produkt. W zakresie sprzedaży na platformach handlowych typu Allegro, czy Amazon, to zmiany wynikające z Omnibusa dotyczą głównie dostawców tych platform i to na nich w głównej mierze spoczywa obowiązek dostarczenia sprzedawcom narzędzi umożliwiających zgodność z nowymi przepisami.
M.F.: Co grozi przedsiębiorcom za to, jeśli nie wdrożą w swojej firmie dyrektywy Omnibus?
P.G.: W zależności od rodzaju naruszenia różne również mogą być konsekwencje. Przykładowo w sytuacji informowania o obniżce ceny w sposób sprzeczny z nowymi przepisami na sprzedawcę może być nałożona kara pieniężna do 20 tysięcy złotych. W pozostałych przypadkach, np. w sytuacji zaniechania obowiązków informacyjnych w zakresie opinii konsumenckich, może być to uznane za nieuczciwą praktykę rynkową. W takiej sytuacji z jednej strony mamy roszczenia konsumenta, który może żądać m.in. zaniechania stosowania takiej praktyki i usunięcia jej skutków, w tym np. rozwiązać umowę, czy zażądać obniżenia ceny. Z drugiej jednak strony, w przypadku popełnienia nieuczciwej praktyki rynkowej wobec szerszej grupy konsumentów, takie działanie może być uznane za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Sankcją za to może być nałożenie przez Prezesa UOKiK kary pieniężnej w wysokości do 10% obrotu przedsiębiorstwa.
M.F.: W jaki sposób branża tapicerska może się uchronić przed nieprzyjemnymi konsekwencjami, które grożą za brak przestrzegania dyrektywy Omnibus? Niektóre działania mogą wynikać z braku wiedzy.
P.G.: Tak, mogą z tego wynikać, dlatego moim zdaniem kluczowa jest tutaj edukacja. Nie jest tak, że wszystkie zmiany dotyczą każdego przedsiębiorcy, ponieważ może to zależeć np. od tego, czy prowadzi on sprzedaż on-line. Dlatego ważne jest przede wszystkim zidentyfikowanie, w jakich obszarach konieczne jest wprowadzenie zmian i następnie wdrożenie konkretnych rozwiązań wymaganych przez nowe przepisy.
M.F.: Gdzie mogą zgłosić się konsumenci pokrzywdzeni przez nieuczciwych sprzedawców?
P.G.: W tym zakresie Omnibus nie wprowadza żądnych zmian. Konsumenci pokrzywdzeni przez nieuczciwych sprzedawców mogą przede wszystkim zwrócić się o pomoc do rzeczników konsumentów. W każdym powiecie, czy mieście na prawach powiatu, taki rzecznik ma swoje biuro, gdzie udzielana jest nieodpłatna pomoc. Można też skorzystać ze wsparcia udzielanego przez Inspekcję Handlową. W ostateczności zawiadomić można również Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, co dotyczy głównie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
M.F.: Co mogą zrobić przedsiębiorcy, jeśli zauważą, że ktoś z ich pracowników nie stosuje się do nowych przepisów? Czy mogą naprawić ewentualną szkodę, by uchronić się przed postępowaniem administracyjnym?
P.G: W takim przypadku podkreślenia wymaga to, że w sytuacji naruszenia przepisów przez pracownika odpowiedzialność z reguły spoczywa na pracodawcy, dlatego bardzo ważne jest edukowanie pracowników w zakresie tego jakie zmiany wprowadza Omnibus.
M.F.: Czy urzędnicy kontrolują już e-sprzedawców pod kątem przestrzegania dyrektywy Omnibus? Jaki organ w Polsce jest odpowiedzialny za nadzór?
P.G.: Należy to głównie do kompetencji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W zakresie nowych zasad obniżek cen organem odpowiedzialnym jest Inspekcja Handlowa. Z pewnością, gdy nowe przepisy wejdą w życie, można spodziewać się tego, że rozpoczną się kontrole w zakresie działania w zgodzie z przepisami wynikającymi z implementacji dyrektyw cyfrowej, towarowej i Omnibus.
M.F.: Dziękuję za rozmowę i życzę wielu sukcesów w życiu prywatnym oraz zawodowym.
P.G.: Bardzo dziękuję. Wszystkich przedsiębiorców, którzy w ramach swojego biznesu prowadzą sprzedaż on-line, zapraszam na naszą stronę internetową https://regulaminsklepu.com, gdzie można znaleźć dedykowaną dla e-commerce ofertę wsparcia prawnego w modelu subskrypcyjnym, co może być szczególnie przydatne w zakresie dostosowania dokumentacji prawnej sklepu do nowych przepisów i dbania o taką zgodność w przyszłości.
#Bezpłatna współpraca z osobą udzielającą wywiadu.
Comments